Cách chọn sơn chống cháy cho kết cấu thép đúng chuẩn PCCC

Trong những năm gần đây, các vụ cháy lớn tại công trình công nghiệp và dân dụng liên tiếp xảy ra, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định Phòng cháy chữa cháy (PCCC), trong đó sơn chống cháy cho kết cấu thép là một phần không thể thiếu. Vậy cách chọn sơn chống cháy cho kết cấu thép đúng chuẩn PCCC như thế nào? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về tiêu chí lựa chọn, công nghệ sơn hiện nay, thời gian bảo vệ, và quy trình kiểm định để đảm bảo an toàn cho công trình.

---

Vai trò của sơn chống cháy trong hệ thống kết cấu thép

Kết cấu thép có ưu điểm vượt trội về khả năng chịu lực, dễ thi công và linh hoạt trong thiết kế. Tuy nhiên, khi xảy ra cháy, thép sẽ mất dần cường độ chịu lực nếu nhiệt độ vượt quá 500°C, có thể gây sụp đổ công trình chỉ trong vài phút. Đây là lý do sơn chống cháy ra đời như một giải pháp bảo vệ thụ động. Khi tiếp xúc với nhiệt độ cao, lớp sơn sẽ trương nở tạo thành một lớp bọt dày xốp, cách nhiệt cho thép, giúp duy trì độ bền kết cấu trong một khoảng thời gian nhất định, tạo điều kiện để sơ tán người và xử lý đám cháy.

Tiêu chuẩn và quy định PCCC liên quan đến sơn chống cháy

Quy định tại Việt Nam

Theo Thông tư 06/2022/TT-BCA và tiêu chuẩn QCVN 06:2022/BXD, các công trình công nghiệp, nhà xưởng, trung tâm thương mại, cao ốc… bắt buộc phải có biện pháp bảo vệ kết cấu chịu lực khỏi tác động nhiệt độ cao. Sơn chống cháy là một trong những phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất được phép áp dụng. Việc sử dụng sơn chống cháy cũng phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc gia như TCVN 9311, TCVN 2622, và đạt chứng nhận kiểm định từ cơ quan chức năng có thẩm quyền.

Yêu cầu về thời gian bảo vệ kết cấu

Tùy thuộc vào quy mô, mục đích sử dụng và nguy cơ cháy nổ, thời gian yêu cầu bảo vệ kết cấu thép có thể dao động từ 30, 60, 90 đến 120 phút. Đây là yếu tố quan trọng khi lựa chọn loại sơn chống cháy, vì không phải sản phẩm nào cũng đạt được mức bảo vệ cao nhất. Ngoài ra, hệ thống sơn phải được thi công đúng kỹ thuật, kiểm tra định kỳ để đảm bảo hiệu quả lâu dài.

Phân loại sơn chống cháy cho kết cấu thép

Hiện nay, sơn chống cháy cho thép được chia thành hai nhóm chính: sơn trương nở và sơn gốm. Mỗi loại có đặc tính và cách ứng dụng khác nhau.

Sơn chống cháy trương nở

Đây là loại sơn phổ biến nhất. Khi gặp nhiệt độ cao, lớp sơn sẽ phản ứng hóa học tạo ra một lớp bọt dày xốp cách nhiệt, có thể nở gấp 20–100 lần độ dày ban đầu. Lớp bọt này giúp ngăn nhiệt độ lan truyền nhanh vào thép. Sơn trương nở thường có màu trắng ngà, có thể phủ thêm lớp sơn hoàn thiện để tăng tính thẩm mỹ.

Sơn chống cháy gốm

Dòng sơn này tạo ra một lớp gốm cách nhiệt ngay khi tiếp xúc với nhiệt. Lớp màng không trương nở mà chuyển sang trạng thái rắn chắc, bảo vệ thép hiệu quả trong môi trường khắc nghiệt. Tuy nhiên, sơn gốm thường có giá thành cao và cần kỹ thuật thi công chuyên biệt hơn so với sơn trương nở.

Cách chọn sơn chống cháy cho kết cấu thép đúng chuẩn PCCC

Xác định mục đích sử dụng và yêu cầu kỹ thuật

Trước tiên, cần đánh giá rõ yêu cầu bảo vệ của công trình. Đó là công trình dân dụng, nhà xưởng sản xuất hay trung tâm thương mại? Yêu cầu về thời gian bảo vệ là 60 phút hay 120 phút? Diện tích sơn phủ lớn hay nhỏ? Môi trường có độ ẩm, hóa chất hay không? Các yếu tố này sẽ quyết định loại sơn phù hợp và dung lượng cần thiết.

Lựa chọn sản phẩm có chứng chỉ kiểm định

Chỉ sử dụng các sản phẩm sơn chống cháy đã được kiểm định theo tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế. Các chứng nhận như TCVN 9311, BS 476 Part 20–21, hoặc ASTM E119 là dấu hiệu cho thấy sản phẩm đã được thử nghiệm thực tế trong điều kiện cháy. Ngoài ra, sản phẩm phải được cấp giấy phép lưu hành tại Việt Nam bởi cơ quan PCCC.

Kiểm tra độ dày lớp sơn tương ứng thời gian bảo vệ

Mỗi sản phẩm sơn sẽ có bảng tra cứu độ dày màng sơn khô tương ứng với thời gian chống cháy cụ thể. Ví dụ, nếu muốn đạt 60 phút, có thể cần sơn 1,2 mm; còn 120 phút sẽ cần đến 2,4 mm. Việc thi công đúng độ dày này là yếu tố sống còn để đảm bảo hiệu quả chống cháy.

Ưu tiên sản phẩm dễ thi công và thân thiện môi trường

Nhiều loại sơn chống cháy hiện đại đã được tối ưu hóa để dễ dàng thi công bằng chổi, rulô hoặc súng phun, rút ngắn thời gian thực hiện. Đồng thời, sản phẩm gốc nước hoặc ít VOC sẽ an toàn hơn cho sức khỏe và môi trường làm việc.

Các yếu tố cần lưu ý trong thi công sơn chống cháy

Chuẩn bị bề mặt kết cấu thép

Bề mặt thép cần được xử lý sạch bụi, dầu mỡ, rỉ sét và khô hoàn toàn trước khi sơn. Nên sử dụng máy phun cát hoặc phun bi để đạt được độ nhám tiêu chuẩn theo Sa 2.5. Sau đó, thi công lớp sơn lót chống rỉ (primer) tương thích với lớp sơn chống cháy.

Thi công theo đúng hướng dẫn kỹ thuật

Mỗi dòng sơn sẽ có quy định riêng về cách pha loãng, nhiệt độ thi công, thời gian chờ khô giữa các lớp. Việc thi công phải đảm bảo đạt độ dày yêu cầu, tránh tình trạng lớp sơn không đều, nứt rạn hoặc bong tróc. Cần sử dụng thước đo độ dày ướt hoặc máy đo màng khô để kiểm tra trong quá trình thi công.

Bảo trì và kiểm tra định kỳ

Sau khi đưa vào sử dụng, lớp sơn chống cháy nên được kiểm tra định kỳ mỗi 12–24 tháng, đặc biệt là tại những vị trí có nguy cơ bị va chạm, cọ xát hoặc tiếp xúc với nước và hóa chất. Nếu phát hiện có vết nứt, tróc lớp, cần tiến hành sơn dặm ngay để duy trì hiệu quả bảo vệ.

Một số lưu ý khi lựa chọn nhà cung cấp sơn chống cháy

Không chỉ lựa chọn đúng sản phẩm, bạn cũng cần đánh giá năng lực của nhà cung cấp. Một đơn vị uy tín sẽ cung cấp đầy đủ tài liệu kỹ thuật, hướng dẫn thi công, hỗ trợ kiểm định và chứng nhận hợp chuẩn. Ngoài ra, họ còn có thể tư vấn giải pháp phối hợp giữa sơn chống cháy và các lớp phủ hoàn thiện nhằm tăng tính thẩm mỹ và tuổi thọ cho công trình.

---

Hóa chất TTK – Đối tác cung cấp nguyên liệu sản xuất sơn chống cháy uy tín

Là đơn vị tiên phong trong cung cấp nguyên liệu sơn và giải pháp kỹ thuật cho các nhà máy sơn trên toàn quốc, Hóa chất TTK hiện đang phân phối nhiều dòng nhũ tương đặc biệt và phụ gia chuyên dùng cho sản xuất sơn chống cháy, sơn công nghiệp, sơn xây dựng. Bên cạnh đó, TTK còn cung cấp thiết bị đo lường, kiểm định chất lượng sơn để đảm bảo công thức được áp dụng đúng tiêu chuẩn.

Các dòng nguyên liệu sơn chống cháy của TTK

1. Nhũ tương acrylic đặc biệt dùng cho sơn chống cháy trương nở

TTK cung cấp các loại nhũ tương styrene acrylic được thiết kế riêng cho sơn chống cháy trương nở. Đây là loại chất kết dính có khả năng tương thích tốt với hệ công thức trương nở, bám dính tốt trên thép và chịu được nhiệt độ cao.

• TEKACRYL FR 4025
  Nhũ tương styrene acrylic có khả năng tạo màng bền, ổn định với các tác nhân photpho, amine, melamine… trong công thức sơn chống cháy. Phù hợp cho sơn chống cháy 60–120 phút.

• TEKACRYL FR 4061
  Được thiết kế cho hệ sơn gốc nước, giúp tăng độ linh hoạt của màng sơn và khả năng bám dính trên bề mặt thép đã có sơn lót epoxy.

2. Bột VAE redispersible

Trong một số công thức sơn chống cháy dạng khô hoặc cần tăng độ bám dính cho lớp sơn dày, bột VAE là lựa chọn tối ưu.

• TEKAPAS DA 1120
  Là bột redispersible từ copolymer vinyl acetate – ethylene, giúp tăng độ dẻo và bám dính khi sơn chịu nhiệt co giãn, có thể ứng dụng cho các hệ vữa chống cháy phun khô.

• TEKAPAS DA 1400
  Có hàm lượng ethylene cao, cho màng dẻo và mềm hơn, thích hợp với môi trường thay đổi nhiệt độ liên tục, giảm nứt gãy màng sơn.

3. Phụ gia chống cháy – tăng hiệu ứng trương nở

• Expandable graphite (Graphite trương nở)
  Khi gặp nhiệt, hạt graphite sẽ giãn nở thể tích và tạo lớp màng cách nhiệt nhanh chóng, thường phối hợp cùng nhựa acrylic để tạo sơn chống cháy trương nở.

• Melamine polyphosphate (MPP)
  Là chất tạo khung carbon ổn định, hỗ trợ tạo bọt trương nở và tăng khả năng cách nhiệt.

• Ammonium polyphosphate (APP II)
  Dạng polyphosphate bền nhiệt cao, tan tốt trong nước, là chất nguồn phospho chính trong công thức sơn chống cháy.

TTK có thể hỗ trợ phối trộn APP, MPP theo yêu cầu khách hàng để tối ưu hiệu suất chống cháy và độ ổn định trong công thức.

4. Nhũ tương nền cho lớp sơn lót chống rỉ chịu nhiệt

Lớp sơn lót đóng vai trò quan trọng để giúp sơn chống cháy bám chắc vào kết cấu thép. Với công trình chịu nhiệt cao, sơn lót cũng phải có khả năng chịu nhiệt tương ứng.

• PLEXTOL R 4164
  Nhũ tương acrylic có khả năng kháng nước, kháng kiềm, thích hợp làm lớp nền trước sơn phủ chống cháy. Có thể kết hợp cùng phụ gia chống ăn mòn để tạo lớp lót đa năng.

• LATEX DL 470PA
  Styrene butadiene có khả năng bám dính tốt trên kim loại và nền xi măng, phù hợp cho sơn chịu nhiệt hoặc sơn lót tường trong hệ thống bảo vệ lan truyền cháy.

---

Tư vấn kỹ thuật công thức sơn chống cháy

Ngoài việc cung cấp nguyên liệu sơn chống cháy, đội ngũ kỹ thuật của Hóa chất TTK sẵn sàng đồng hành cùng khách hàng trong việc xây dựng công thức sơn chống cháy đạt tiêu chuẩn 60–120 phút. Chúng tôi hỗ trợ test mẫu, đo độ trương nở, đánh giá khả năng tạo carbon, cũng như kiểm tra độ bền màng theo thời gian.

TTK có kinh nghiệm làm việc cùng các nhà máy sơn lớn trên toàn quốc, am hiểu yêu cầu về tính năng, giá thành và tiêu chuẩn kiểm định của Cục PCCC.

Liên hệ CÔNG TY HÓA CHẤT TTK: 📞 Hotline: 0918.428.209